Począwszy od 1991 roku ustawa o systemie oświaty daje możliwość istnienia dwóch rodzajów przedszkoli podlegających kontroli ministerstwa - publicznych oraz niepublicznych. Gminy i miasta mogą prowadzić je samodzielnie, dlatego często są określane także jako "miejskie". Od pewnego czasu obok numeru konkretnego przedszkola pojawia się także dodatkowa nazwa własna.
Tworzenie przedszkoli
Na samorządy nie jest nałożony obowiązek tworzenia i prowadzenia przedszkoli, ale pomimo tego w większości miast są organizowane tego typu placówki. Jest to związane z utrwalonego w naszym myśleniu przekonania, że jest to bardzo potrzebne i zgodne z oczekiwaniami rodziców. Poza tym państwowe lub niepubliczne przedszkole jest dużo tańsze od prywatnego, co z kolei jest postrzegane jako element wspierania polityki prorodzinnej.
Obowiązki gminy
Samorządy mają obowiązek zapewnienia edukacji wszystkim dzieciom, które rocznikowo kończą piąty rok życia (do niedawna był to szósty rok życia, ponieważ dzieci miały obowiązek rozpoczęcia nauki dopiero w wieku siedmiu lat. Dzisiaj obowiązkowo do pierwszej klasy idą sześciolatki). Edukacja ta musi być w pełni bezpłatna. Jeżeli w okolicy nie funkcjonuje publiczne lub niepubliczne przedszkole, wówczas gmina musi zorganizować naukę w szkole podstawowej. Tworzone są wówczas "zerówki", czyli specjalne oddziały na terenie szkoły. Z reguły jednak rodzice pozostawiają maluchy na kolejny rok w przedszkolu. Jest to wygodne, ponieważ dzieci mają wciąż zapewnioną opiekę, podobnie jak młodsze grupy wiekowe znajdujące się w placówce.
Praca przedszkoli
Zarówno publiczne, jak i niepubliczne przedszkola działają mniej więcej dziesięć godzin dziennie. Rodzice mają obowiązek przyprowadzać swoje pociechy o określonej godzinie, która jest ujęta w regulaminie przedszkola. Praca zerówek jest zaplanowana na pięć godzin każdego dnia. Po upływie tego czasu opieka nad dzieckiem jest płatna. Rodzice mają zatem do wyboru korzystanie z całkowicie bezpłatnej opieki w ramach wyznaczonych godzin bądź mogą pozostawić dziecko na terenie placówki, ale za dodatkową opłata. W przedszkolach płatne są także posiłki, jakie mają zapewnione dzieci. W przypadku zerówek szkolnych posiłki dzieci przynoszą ze sobą z domu. Odpłatność w przedszkolach jest ustalana z góry przez gminę, dlatego miesięczne czesne jest różne w każdym mieście. Zazwyczaj nie są to duże kwoty, ponieważ każda placówka jest dofinansowywana z budżetu gminy. Do obowiązku gminy należy również wyznaczenie terminu rekrutacji, podczas której rodzice zgłaszają dzieci do przedszkola.